„Rok spokojnego słońca” reż. Krzysztof Zanussi, Polska, RFN, USA, 1984
psychologiczny
Rok 1946, małe zniszczone miasteczko na Ziemiach Odzyskanych. Emilia mieszka tu od niedawna wraz ze schorowaną matką w porzuconym przez wysiedlonych Niemców starym, nędznym mieszkanku. Wkoło – odhumanizowany świat nastawiony tylko na biologiczną wegetację, na przetrwanie. Jej sąsiadka, była więźniarka obozu koncentracyjnego, jest prostytutką, w miasteczku grasują bandyci ograbiający nędzarzy z resztek tego, co udało im się uratować przez wojnę. Ponuro, szaro, bez nadziei. Tymczasem Emilia w każdej wolnej chwili, na czym się da, maluje słoneczne pejzaże. Pewnego dnia poznaje amerykańskiego żołnierza, kierowcę jednego z członków komisji ekshumującej groby angielskich i amerykańskich więźniów jednego ze stalagów. Oboje niemłodzi, oboje psychicznie okaleczeni przez wojnę, oddzieleni barierą językową – a jednak kiełkuje w nich nadzieja, że mają jeszcze szansę na uczucie, na dobre życie.
Ponieważ praca komisji dobiega końca, Norman nakłania Emilię, by wraz z matką wyjechała z nim do Ameryki – on drogą oficjalną, one – przez zieloną granicę. Problemem jest jednak to, że ten, kto ma je przerzucić na Zachód, nie zaryzykuje podroży ze starą schorowaną kobietą…
Przejmujący kameralny dramat, z wielkimi kreacjami aktorskimi.
Nagrody
1984 – MFF, Wenecja:
– Złoty Lew – Krzysztof Zanussi
– Nagroda Związku Włoskich Dziennikarzy Filmowych dla filmu zagranicznego – Krzysztof Zanussi
Maja Komorowska (Maria Tyszkiewicz) ur. 23 grudnia 1937 r. w Warszawie.
Aktorka teatralna i filmowa. Profesor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.
W 1960 rok ukończyła Wydział Aktorski (Oddział Lalkarski) krakowskiej PWST. W 1963 roku zdała eksternistyczny egzamin aktorski. Debiutowała w 1960 roku w Teatrze Lalki i Maski Groteska w Krakowie. Potem należała do zespołu Teatru 13 Rzędów pod kierunkiem Jerzego Grotowskiego w Opolu, przekształconego w 1962 roku w Teatr Laboratorium we Wrocławiu. Wystąpiła w tym czasie m. in. w Kordianie, w pierwszej wersji Akropolis oraz zagrała Tarudanta w Księciu Niezłomnym.
Po siedmiu latach pracy u Grotowskiego weszła do zespołu wrocławskiego Teatru Współczesnego, a później Teatru Polskiego we Wrocławiu.
Od 1972 roku jest w zespole Teatru Współczesnego w Warszawie. Pracowała z wieloma wybitnymi reżyserami teatralnymi: z Erwinem Axerem – m.in. w sztukach Thomasa Bernharda Święto Borysa i U celu; z Maciejem Englertem – m.in. Letycja i lubczyk (Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza rolę Letycji) i Wniebowstąpienie; z Jerzym Jarockim – m.in. Stara kobieta wysiaduje; z Helmutem Kajzarem – Bolesław Śmiały i Antygona; z Krystyną Skuszanką – Rzecz ludzka/Gra snów; z Jerzym Krasowskim – Samuela Becketta Końcówka (rola Hamma); z Bohdanem Korzeniewskim – Augusta Strindberga Panna Julia; z Krystianem Lupą – Thomasa Bernharda Wymazywanie, Na szczytach panuje cisza, a także Niedokończony utwór na aktora według A. Czechowa i Y. Rezy; z Krzysztofem Warlikowskim – Tony’ego Kushnera Anioły w Ameryce (rola Rabina). Ważna również była rola Claire w Szaleństwie Marguerite Duras w reżyserii Romualda Szejda w teatrze Scena Prezentacje.
Grała w filmach polskich i zagranicznych. W reżyserii Krzysztofa Zanussiego – m.in. Życie rodzinne, Za ścianą, Bilans kwartalny, Rok spokojnego słońca, Cwał; w reżyserii Andrzeja Wajdy – Wesele, Panny z Wilka, Katyń; w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego – Dekalog I; w reżyserii Tadeusza Konwickiego – Jak daleko stąd, jak blisko, Lawa; w reżyserii Edwarda Żebrowskiego – Ocalenie.
Stworzyła także ponad 30 znaczących ról w spektaklach Teatru Telewizji, m. in. W Nadludzkiej medycynie w reżyserii Waldemara Dzikiego.
Aktualnie gra z Wiesławem Komasą w Mimo wszystko Johna Murrella w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza w Teatrze Współczesnym (premiera w 2005 roku), gościnnie w Teatrze Dramatycznym z Adamem Ferencym w Szczęśliwych dniach Samuela Becketta w reżyserii Antoniego Libery (premiera w 1995 roku) oraz także gościnnie w Aniołach w Ameryce Tonyego Kushnera w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze (rola Rabina).
W Akademii Teatralnej w latach 1983 – 2016 wyreżyserowała wiele dyplomów, m. in. Przy stole według Antoniego Czechowa, Wesele według Stanisława Wyspiańskiego, Opowieści Hollywoodu Christophera Hamptona i Panny z Wilka według Jarosława Iwaszkiewicza – spektakl nagrodzono Grand Prix podczas VI Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Teatralnych w Warszawie. Ostatni spektakl dyplomowy to Szkice z Dostojewskiego w 2014 roku.
Od wielu lat jeździ na spotkania z publicznością. Rozmawia o swojej pracy i ważnych dla niej ludziach. Czyta wiersze wybitnych poetów oraz fragmenty swoich książek.
Otrzymała wiele polskich i zagranicznych nagród za wybitne kreacje aktorskie, m.in. Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2011r.) – na Wawelu oraz francuskie insygnia Komandora Orderu Sztuk i Literatury (2010 r.) przyznane przez Ambasadę Francji. W lipcu 2018 została uhonorowana Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy, a w sierpniu tego samego roku Nagrodą Człowiek Słowa, przyznaną przez Radę Festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie.
Zawsze zaangażowana w sprawy społeczne; w czasach stanu wojennego pracowała w Prymasowskiej Radzie Społecznej oraz w Komitecie Pomocy Internowanym i ich Rodzinom, później w S.O.S z Jackiem Kuroniem. Dziś jest członkiem Rady Hospicjum Onkologicznego.
W 1993 roku ukazała się książka Mai Komorowskiej 31 dni maja (Wydawnictwo Tenten), w 2004 roku książka Barbary Osterloff Pejzaż, Rozmowy z Mają Komorowską (Oficyna Wydawnicza Errata), w 2014 r. Pytania, które się nie kończą – rozmowy z Tadeuszem Sobolewskim (wydanie: Mazowiecki Instytut Kultury we współpracy z Wyd. Czuły Barbarzyńca Press). W roku 2017 – Pejzaż. Rozmowy z Mają Komorowską dawne i nowe Barbary Osterloff (wydanie: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego).
